Συμεών Πασχαλίδης – Δημοσθένης Κακλαμάνος, Κατάλογος των αγιολογικών χειρογράφων των Βιβλιοθηκών του Αγίου Όρους. Ερευνητικό Πρόγραμμα του Κέντρου Βυζαντινών Ερευνών του ΑΠΘ / Simeon Paschalidis – Demosthenes Kaklamanos, Catalog of the hagiological manuscripts of the Libraries of Mount Athos. Research Program of the Byzantine Research Center of AUTH (9.12.2016)

Πασχαλίδης Συμεών, Καθηγητής Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ / Κακλαμάνος Δημοσθένης, Δρ Θεολογίας

Κατάλογος των Αγιολογικών Χειρογράφων των Βιβλιοθηκών του Αγίου Όρους. Ερευνητικό Πρόγραμμα του Κέντρου Βυζαντινών Ερευνών του ΑΠΘ

1ο Διεθνές Επιστημονικό Εργαστήριο της Αγιορειτικής Εστίας. Παρασκευή 9 και Σάββατο 10 Δεκεμβρίου 2016, στο αμφιθέατρο Στέφανος Δραγούμης του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης.

1st International Scientific Workshop of the Mount Athos Center. Friday 9 and Saturday 10 December 2016, at the Stefanos Dragoumis amphitheater (Thessaloniki, Museum of Byzantine Culture).

Περίληψη

Ἀπὸ τὸ ἔτος 2008 βρίσκεται σὲ ἐξέλιξη ἐρευνητικὸ πρόγραµµα τοῦ Τµήµατος Βυζαντινῆς Θεολογίας τοῦ Κέντρου Βυζαντινῶν Ἐρευνῶν τοῦ ΑΠΘ, µὲ τίτλο «Κατάλογοι τῶν ἁγιολογικῶν χειρογράφων τῶν Βιβλιοθηκῶν τοῦ Ἁγίου Ὄρους». Ἐπιστηµονικὸς ὑπεύθυνος τοῦ Προγράµµατος εἶναι ὁ Πρόεδρος τοῦ Κέντρου Βυζαντινῶν Ἐρευνῶν, καθηγητὴς Συµεὼν Πασχαλίδης καὶ κύριος ἐπιστηµονικὸς συνεργάτης ὁ δρ Θεολογίας Δηµοσθένης Κακλαμάνος. Τὸ Πρόγραµµα αὐτὸ ἀποσκοπεῖ, µέσω ἐπιτοπίων ἐπισκέψεων στὶς Βιβλιοθῆκες τῶν Μονῶν τοῦ Ἁγίου Ὄρους καὶ διεξοδικῆς ἔρευνας σὲ µικροφωτογραφηµένους κώδικες τοῦ Τµήµατος Χειρογράφων τοῦ Πατριαρχικοῦ Ἱδρύµατος Πατερικῶν Μελετῶν στὴ Θεσσαλονίκη καὶ τῆς Βιβλιοθήκης τοῦ Κογκρέσου, σὲ µία ἀναλυτικὴ καταλογογράφηση ὅλων τῶν ἁγιολογικῶν κωδίκων, βυζαντινῶν ἀλλὰ καὶ µεταβυζαντινῶν, καὶ στὴ σύνταξη καὶ δηµοσίευση ἐπιστηµονικῶν Καταλόγων, κατὰ τὸ πρότυπο τῶν σχετικῶν Καταλόγων βυζαντινῶν ἁγιολογικῶν χειρογράφων Δηµοσίων καὶ µοναστηριακῶν Βιβλιοθηκῶν τῆς Εὐρώπης, ποὺ ἔχουν ἐκδοθεῖ ἀπὸ τοὺς Βολλανδιστὲς καὶ ἄλλους ἐπιστήµονες, κυρίως στὴ σειρὰ Subsidia Hagiographica καὶ στὸ περιοδικὸ Αnalecta Bollandiana. Ἡ στοχοθεσία ἀλλὰ καὶ ἡ σηµασία τοῦ ἐν λόγω ἐρευνητικοῦ προγράµµατος, ποὺ σὲ πρῶτο στάδιο πρόκειται νὰ περιλάβει τὴ σύνταξη Καταλόγων ἁγιολογικῶν χειρογράφων γιὰ τὶς Βιβλιοθῆκες τῶν ἱερῶν Μονῶν Παντοκράτορος, Ξενοφῶντος καὶ Ξηροποτάµου, καθίσταται προφανής, ἐξαιτίας τῆς πληµµελοῦς παλαιογραφικῆς περιγραφῆς τῆς πλειονότητας τῶν ἁγιορειτικῶν χειρογράφων στὸν δίτοµο Κατάλογο τοῦ Σπ. Λάµπρου καὶ τῆς µὴ συµπεριλήψεως στοὺς ἐκδοθέντες Καταλόγους ἑνὸς σηµαντικότατου ἀριθµοῦ νεότερων ἀλλὰ ἀρκετὰ συχνὰ καὶ παλαιότερων χειρογρά-φων ποὺ χρονολογοῦνται στὴ βυζαντινὴ περίοδο. Ἤδη ὁ πρῶτος τόµος, ποὺ περιλαμβάνει τοὺς ἁγιολογικοὺς κώδικες τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Παντοκράτορος, βρίσκεται ὑπὸ ἐκτύπωση καὶ πρόκειται νὰ κυκλοφορηθεῖ τὸ προσεχὲς φθινόπωρο.